أنقرة (الزمان التركية): شغلت حملات الاعتقال التي طالت نواب حزب الشعوب الديمقراطي الكردي في تركيا ورئيس تحرير صحيفة” جمهوريت” المعارضة وعدد من كتابها وإدارييها مساحة كبيرة من اهتمام وسائل الإعلام حول العالم.
وفيما يلي عرض لأبرز ما ورد في الإعلام الدولي حول الحملات التي شنتها الحكومة التركية:
وكالة أنباء رويترز أوضحت أن إصدار قرارات اعتقال بحق كتاب وصحفيي ومدراء صحيفة جمهوريت عقب حزب الشعوب الديمقراطي الكردي يزيد من مخاوف حلفاء تركيا بشأن تعصب الرئيس رجب طيب أردوغان تجاه المعارضة ويصعد من حدة التوتر مع الحلفاء الغربيين تجاه التوجه السياسي لتركيا، عضو حلف الناتو التي تمثل منطقة عازلة بين أوروبا والعراق وسوريا اللتين تشهدان مواجهات مسلحة.
أما وكالة فرانس برس فقالت إن قرارات اعتقال صحفيي ومدراء صحيفة جمهوريت عقب حزب الشعوب الديمقراطية الكردي أثار قلق الحلفاء الغربيين لتركيا، مشيرة إلى أن مخاوف المجتمع الدولي تتزايد بسبب استغلال السلطات التركية حالة الطوارئ المعلنة عقب محاولة انقلاب الخامس عشر من يوليو/ تموز الماضي للتصدي لمعارضي أردوغان.
وأضافت فرانس برس أن تقييد السلطات التركية لخدمات التواصل الاجتماعي في الوقت الذي تتزايد فيه حدة التوتر أثار المزيد من الصواعق ودفع مستخدمي الشبكة العنكبوتية للجوء إلى خدمات الـVPN.
ووصفت هيئة الإذاعة البريطانية ( بي بي سي) اعتقال عدد من صحفيي وكتاب ومدراء صحيفة جمهوريت المعارضة بالحلقة الأخيرة في مسلسل الاتهامات الموجهة لمنتقدي الرئيس التركي رجب طيب أردوغان. كما أكدت بي بي سي أن صحيفة جمهوريت هى إحدى الصحف القليلة التي لا يزال بإمكانها انتقاد أردوغان، لافتةً الانظار إلى جوائز حرية الصحافة التي حصلت عليها خلال الآونة الأخيرة.
واختارت صحيفة بيلد، أكثر الصحف الألمانية مبيعا والتابعة لمجموعة أكسيل سبرينجر للنشر، ” الديكتاتور أردوغان..إلى أين سيؤول هذا الوضع في النهاية؟” عنوانًا لها. وتساءلت الصحيفة إلى أين سيقود القضاء على حرية الصحافة والتعذيب والطوارئ الدائمة تركيا في النهاية.
وخصصت الصحيفة الصفحة بأكملها لخبرها الذي أكدت خلاله أن أردوغان يزداد استبدادًا وطغيانا يومًا بعد يوم، منوهة بأن أردوغان أعلن الحرب على الأكراد وأن حزب الشعوب الديمقراطي يمثل نحو 6 ملايين ناخب داخل البرلمان.
وأضافت الصحيفة أن مدينة ديار بكر ذات الأغلبية الكردية شهدت انفجارًا عقب اعتقال نواب حزب الشعوب الديمقراطية، مؤكدة أن تركيا لم تُسق لحرب أهلية كهذه من قبل وأن أوروبا باتت مضطرة لاتخاذ قرار في هذا الصدد.
أما صحيفة كورييري ديلا سيرا، أحد أبرز الصحف الإيطالية، فخصصت افتتاحيتها لصورة صباحات تونجال النائبة السابقة الرئيس المشارك لحزب المناطق الكردي أثناء اقتيادها من قبل عناصر الشرطة تحت عنوان “القمع: القادة الموالين للأكراد في الحبس”. وأضافت الصحيفة عنوان “اعتقالات في تركيا وإدانة أوروبية: ضربة للديمقراطية”.
وفي خبرها بعنوان “اعتقال القادة الأكراد يهز تركيا” أوضحت صحيفة وول ستريت جورنال أن الحملة الأخيرة التي استهدفت المعارضين السياسيين لأردوغان هى أهم خطوة تمت إلى اليوم بحق السياسيين الأكراد، مشيرة إلى أن مزيدًا من الاضطراب في انتظار تركيا، وبالتالي تعرضت الليرة التركية لخسائر قياسية أمام الدولار الأمريكي.
وأشارت الصحيفة إلى مشاكل الولوج للإنترنت في تركيا وحظر الدخول لمواقع التواصل الاجتماعي، موضحةً أن رئيس الوزراء التركي بن علي يلدريم أرجع سبب هذا الحظر لدواعٍ أمنية.
وأفادت صحيفة واشنطن بوست في تقرير لها بعنوان “اتساع رقعة القمع في تركيا” بأن المدافعين عن حقوق الإنسان أدانوا الهجوم الأخير على الديمقراطية التركية التي بدأت بالانهيار، مشيرة إلى سيل الإدانات الدولية الصادرة من واشنطن وعواصم الاتحاد الأوروبي بجانب الأمم المتحدة.
كما سردت صحيفة نيويورك تايمز جميع تفاصيل قمع وسائل الإعلام والشخصيات السياسية الكردية، مفسحة المجال لرؤية عمر تاشبينار الذي يرى أن تدهور المشكلة الكردية سيتسبب في تشريع أردوغان لمد حالة الطوارئ لأجل غير محدد، كما سيدعم التحالف مع حزب الحركة القومية وسيحصل على الأغلبية البرلمانية اللازمة من أجل إقرار التغييرات الدستورية التي ستمهد الطريق للنظام الرئاسي.
” كيف سيشرحون هذا للعالم”
وأطلقت صحيفة جمهوريت حملة من أجل الصحفيين والرسامين وحرية التعبير عن الرأي في تركيا في إطار مبادرة “رسوم كاريكاتورية من أجل السلام”.
ونشرت الصحيفة على موقعها رسومًا كاريكاتورية من كل أنحاء العالم بشأن الوضع الراهن في تركيا، مذكرة بعبارات رسامها المعتقل موسى كارت القائلة: “كيف سيشرحون هذا للعالم؟ اعتقلت اليوم لأنني رسمت رسومًا كاريكاتورية. أنا أعمل على تحويل ما نعيشه في هذا البلد منذ سنوات لرسوم كاريكاتورية. لكن أشعر اليوم وكأنني أعيش داخل رسم كاريكاتوري”.
Cumhuriyet Gazetesi yazar, çizer ve yöneticileri ile HDP’li milletvekillerinin tutuklanması dünya basınında geniş yer buldu.
İşte dünya basınının önde gelen kuruluşlarının Türk hükümetinin yaptığı operasyonlarla değerlendirmeleri:
Reuters: HDP’nin ardından Cumhuriyet gazetesi için çıkan tutuklama kararlarının “Türkiye’nin müttefikleri arasında Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın muhaliflere hoşgörüsüzlüğüyle ilgili endişeleri artırdığını, Avrupa ile çatışmaların yaşandığı Suriye- Irak arasında tampon bölge görevi gören NATO üyesi Türkiye’nin siyasi yönelimi konusunda Batılı müttefiklerin endişelerini tırmandırdığını” belirtti.
AFP: HDP’nin ardından Cumhuriyet gazetesi için çıkan tutuklama kararlarının Türkiye’nin Batılı müttefiklerini alarma geçirdiğini aktardı, “15 Temmuz darbe girişiminin ardından yürürlüğe sokulan OHAL’in Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın muhaliflerine karşı kullanılması sebebiyle uluslararası alarm durumu büyüyor” dedi. Gerilim tırmanırken Türk yetkililerin sosyal medya ve mesajlaşma servislerine kısıtlama getirerek şimşekleri daha da fazla çektiğini, internet kullanıcılarının VPN’ye başvurmak zorunda kaldıklarını belirtti.
BBC: Cumhuriyet gazetesindeki tutuklamaların “Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı eleştirenlere yöneltilen suçlamalar dizisindeki son halka” olduğunu söyledi. Son dönemde aldığı basın özgürlüğü ödüllerine dikkat çekerek Cumhuriyet gazetesinin hâlâ Erdoğan’ı eleştirebilir durumda kalan az sayıdaki medya organından biri olduğunu vurguladı.
Bild: Almanya’nın en çok satan, Axel Springer Yayın Grubu’na bağlı gazetesi “Diktatör Erdoğan, bunun sonu nereye varacak” başlığını attı, “Basın özgürlüğünün ortadan kalkması, sürekli OHAL, işkence, bunun sonu neye varacak” diye sordu. Tam sayfa ayrılan haberde “Başkan Erdoğan her geçen gün gittikçe diktatörleşiyor“ denildi. “Sonu nereye varacak” ara başlığında ise “Erdoğan Kürtlere savaş açmıştır. HDP parlamentoda 6 milyona yakın seçmeni temsil ediyor. HDP’li milletvekillerinin gözaltına alınmasının ardından Diyarbakır’da patlama oldu. Türkiye bu denli bir iç savaşa sürüklenmemişti ve Avrupa kararını vermek zorunda.”
Corriere della Sera: İtalya’nın en çok satan gazetesi haberi, Sebahat Tuncel’in polis tarafından sürüklendiği fotoğrafla birlikte manşetten verdi. Gazete, “Baskı: Kürt yanlısı liderler hapiste” üstbaşlığı ile “Türkiye’de tutuklamalar. Avrupa’dan suçlama: Demokrasi yara aldı” başlığını kullandı.
Wall Street Journal: ABD’nin iş dünyasının gazetesi “Kürt liderlerin tutuklanması Türkiye’yi sarstı” başlığı altında Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın siyasi muhalefete karşı bu son hamlesinin Kürt yanlısı siyasilere yönelik bugüne kadarki en önemli adım olduğunu, Türkiye’yi daha fazla istikrarsızlığın beklediğini, nitekim TL’nin dolar karşısında rekor değer kaybettiğini sıraladı. Gazete internet erişiminde sorun yaşandığını, sosyal medyaya erişimin engellendiğini, Başbakan Binali Yıldırım’ın buna güvenlik gerekçesi gösterdiğini aktardı.
Washington Post: ABD’nin ana akım gazetesi “Türkiye’de baskının çapı genişledi” başlıklı haberinde HDP’li vekillerin tutuklanmasının insan hakları savunucuları tarafından Türkiye’nin bitmeye yüz tutan demokrasisine son saldırı olarak kınandığını, Washington ve AB başkentlerinin yanı sıra BM’den de kınama yağdığını belirtti.
New York Times: ABD basınının amiral gemisi, Kürt medyası ve siyasetine yönelik baskıları tüm ayrıntısıyla sıralayarak Ömer Taşpınar’ın “Kürt sorununun daha da kötüye gitmesi sayesinde Erdoğan’ın elinde OHAL’i süresiz uzatmayı meşrulaştıracağı sebepler olacak. MHP ile ittifakı daha güçlendirip başkanlık sistemi için anayasal değişikliğe gereken Meclis çoğunluğunu elde edecek” görüşünü aktardı.
‘Bunu dünyaya nasıl açıklayacaklar’
‘Cartooning for Peace’ (Barış için Karikatür) inisiyatifi Türkiye’deki gazeteciler, çizerler ve ifade özgürlüğü için bir kampanya başlattı. Tutuklanan gazetemiz çizeri Musa Kart’ın “Bunu dünyaya nasıl açıklayacaklar? Sadece karikatür çizdiğim için bugün gözaltına alınıyorum. Yıllardır bu ülkede yaşadıklarımızı karikatüre dönüştürmeye çalışıyorum. Ama inanın şu an kendim bir karikatürün içerisinde yaşıyorum, öyle hissediyorum” sözleri hatırlatılan sitede, dünyanın dört bir yanından çizerlerin Türkiye ile ilgili karikatürleri paylaşıldı.